Янгиликлар

МУҲИМ ВА ЗАРУР ҲУЖЖАТ

Мамлакатимизда ҳам Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган “Ижтимоий тадбиркорлик тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни лойиҳаси жорий йил 24 март кунидан 8 апрель кунига қадар regulation.gov.uz порталида жамоатчилик муҳокамасига қўйилган эди.

Қонун лойиҳасига асосан ижтимоий тадбиркорлик тушунчасининг мазмун-моҳияти ёритиб берилган, унга кўра юридик шахслар ёхуд якка тартибдаги тадбиркорларнинг аҳолини муайян ижтимоий муаммолари ва уларнинг оқибатларини енгиллаштириш ёки ҳал қилишга қаратилган фаолият ижтимоий тадбиркорлик фаолияти ҳисобланади.

Хўш,ушбу фаолият шуғулланмоқчи бўлган юридик шахслар ёки якка тартибдаги тадбиркорлар қандай мезонларга мос бўлишлари керак?

Қонун лойиҳасига кўра, юридик шахслар ёки якка тартибдаги тадбиркорлар ижтимоий корхоналарнинг реестрига киритилиши учун қуйидаги мезонларнинг бирига ёки бир нечтасига мос келишлари лозим:

ходимларининг умумий сонида аҳолининг ижтимоий заиф қатламларига мансуб шахслар камида 70 фоизни ташкил этадиган ҳамда аҳолининг ижтимоий заиф қатламларига мансуб шахсларнинг меҳнатига ҳақ тўлаш фонди меҳнатга ҳақ тўлаш умумий фондининг камида            70 фоизини ташкил этадиган юридик шахслар;

ишлаб чиқарадиган товарларини ёки кўрсатадиган хизматларини реализация қилишдан тушган тушум умумий ҳажмининг камида                        50 фоизини ижтимоий товарлар реализация қилишдан ёки ижтимоий хизматлар кўрсатишдан тушган тушум ташкил этадиган шахслар;

ижтимоий товар ва ижтимоий аҳамиятга эга маҳсулотларининг камида 50 фоизини мазкур товарларнинг таннархида ёки таннархидан паст бўлган нархларда чакана савдо орқали аҳолига реализация қиладиган шахслар;

фаолиятини табиий офатлар, фалокатлар, эпидемиялар, эпизоотиялар ва бошқа фавқулодда хусусиятга эга бўлган бошқа ҳолатларни бартараф этишга қаратилган товарлар (ишлар, хизматлар) ишлаб чиқаришга ўзгартирган шахслар бўлишлари лозим.

Шунингдек, юридик шахслар ёки якка тартибдаги тадбиркорларнинг ижтимоий корхона мезонларига мос келиши уларнинг чораклик молиявий ҳисоботларини ўрганиш орқали солиқ органлари томонидан аниқланади.

Европанинг бир қатор давлатларида, жумладан Белгия ва Италия Республикасида ижтимоий тадбиркор мақомини олган корхоналар турли имтиёзларга эга бўлишлари норматив ҳужжатларида ўз аксини топган бўлса, “Ижтимоий тадбиркорлик тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни лойиҳасида ушбу фаолиятнинг давлат томонидан қўллаб-қувватланиш шакллари белгиланган. Яъни булар давлат томонидан кўллаб-қувватлашнинг имтиёзлар ва преференциялар тақдим этиш, ижтимоий лойиҳа харажатларини субсидиялаш, маслаҳат бериш ва ахборот жиҳатидан қўллаб-қувватлаш шаклларидир.

Хулоса қиладиган бўлсак, ушбу қонун лойиҳасининг қабул қилиниши ишсизликка қарши курашиш, товарлар ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатишни рағбатлантиришда муҳим аҳамият касб этади.

Содиқжон Ҳамроев,

Сирдарё туман адлия бўлими етакчи маслаҳатчиси